Ambrosia

Herkenning. In Nederland komen drie ambrosiasoorten voor: alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia L.), zandambrosia (Ambrosia psilostachya) en driedelige ambrisia (Ambrosia trifida. De planten behoren tot de Composietenfamilie en zijn oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika waar ze ragweed genoemd worden. Ambrosia is Grieks voor 'voedsel voor de goden', waardoor ze eeuwig leefden. Alsemambrosia is een eenjarige plant. Van de drie komt alsemambrosia in Nederland het meest voor. Deze plant heeft meestal dubbelveerdelige bladeren. Hij scheidt de stof coronopiline uit, die de groei van andere planten in de omgeving belemmert. De plant kan 20 tot 150 centimeter groot worden. De stengels zijn behaard, vertakt, kantig, vaak roodachtig en aan de voet iets verhout. De bladeren zijn behaard, gesteeld en staan meestal tegenover elkaar. Van onderen zijn ze grijsgroen. Meestal zijn ze dubbelgeveerd (soms enkel geveerd) met lancetvormige slippen. Alle drie de ambrosiasoorten bloeien van eind augustus tot en met oktober,. De bloemwijze lijkt op die van melganzevoet en is weinig opvallend. Zodra de eerste vorst komt stopt de bloei. Bij een luchtvochtigheid boven de 70% wordt het voor de plant lastig om zijn pollen vrij te laten. Een enkele plant produceert per jaar naar schatting een miljard pollen. In de Verenigde Staten produceert ambrosia elk jaar 100 miljoen ton aan pollen.  De vrucht heeft de vorm van een nootje en is bruin van kleur. Het vruchtje haakt door de priemvormige stekels in de vacht van dieren en wordt zo verspreid. Zandambrosia produceert weinig zaden. Alsemambrosia daarentegen ontwikkelt drie- tot vierduizend zaden die wel veertig jaar kiemkrachtig kunnen blijven. Alleen in een warme herfst worden er rijpe zaden gevormd.

Levenswijze. Alsemambrosia groeit op zonnige, open plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke grond. De plant groeit in omgewerkte bermen, akkers, fabrieksterreinen, bouwterreinen, braak liggende akkers, bij havens en in tuinen. Alsemambrosia en driedelige ambrosia komen in Nederland adventief voor wat betekent dat de plant onopzettelijk door de mens is aangevoerd, meestal in de vorm van zaden. Zandambrosia is zeldzaam in de Hollandse duinen en zeer zeldzaam in het rivierengebied, Midden-Nederland en Zeeland. Van de drie komt alsemambrosia, zoals eerder aangegeven, het meest voor. Deze soort lijkt de laatste jaren vaker voor te komen in Nederland.

Maatregelen. Ambrosia is een eenjarige plant waarvan alleen de zaden de winter overleven. Het is daarom belangrijk om zaadvorming te voorkomen, of de planten met zaden en al te vernietigen. Gooi de planten dus niet bij het groenafval. De ambrosiaplanten zullen moeten worden afgevoerd naar een vuilverbrandingscentrale en niet worden gecomposteerd, tenzij dit met voldoende verhitting gepaard gaat. De meest effectieve methode om ambrosia te bestrijden is het met wortel en al verwijderen van de plant voordat hij in bloei of in ieder geval tot zaadzetting heeft kunnen komen. Als er een paar centimeter van de plant blijft staan, zal de plant snel uitlopen en binnen twee weken weer in bloei kunnen komen. Het is belangrijk om de plant met handschoenen aan te verwijderen en ervoor te zorgen dat hij niet in contact komt met de huid. Ambrosia bevat stoffen waarvoor u een heftige allergie kunt ontwikkelen. Dat geldt vooral het stuifmeel, maar ook opname van die stoffen door de huid kan al tot overgevoeligheid leiden. Voorkom dus huidcontact met de plant en adem geen pollen in. Als het uittrekken van de planten onbegonnen werk is omdat er te veel staan, dan kunt u maaien. U moet dan wel elke keer opnieuw (waarschijnlijk ongeveer om de twee weken) maaien, omdat de plant steeds weer uitloopt en onder stress-omstandigheden snel weer in bloei kan komen waarbij de planten klein blijven. Is herhaald maaien niet mogelijk, dan blijft alleen de mogelijkheid van spuiten over. Er zijn pogingen gedaan om ambrosia op een biologische manier te bestrijden, maar tot nu toe is in Europa nog niet een effectieve methode gevonden. Voor chemische bestrijding zijn enkele herbiciden beschikbaar. Houd er rekening mee dat ambrosia inmiddels resistent is tegen verschillende herbiciden. Naast het bestrijden van al aanwezige ambrosia, is het belangrijk om vestiging van nieuwe planten te verhinderen. Hierbij is onder andere voorlichting belangrijk. Mensen moeten weten wat ambrosia is en waarom de plant bestreden moet worden.