Hezaran

Familyası: Düğün çiçeğigillerden, Hahnentap Gewachse, Ranunculaceae.

Drugları: Mevzek Tohumları: Staphisagriae semen Mevzek otunun sadece tohumları Homeopati’de ve Natürel ilaç yapımında kullanılır, fakat çok zehirlidir.

Giriş: Düğünçiçeğigillerin bir alt grubu olan Delphiniumgillerin türleri çoktur, fakat tıbbi maksatla genellikle 2 tür kullanılmaktadır. 1) Mevzek otu; Delphinium staphisagria bu çok zehirli bir bitkidir ve yalnızca to-humları kullanılır. 2) Hezaran otu; Dhelphinium consolida (Consolida regalis) bu bitkinin sadece çiçekleri kullanılır ve aşırı kullanmadıkça za¬rarı yoktur. Fakat yapraklar, tohumu ve kökü zehirlidir. Bu nedenle bu¬rada sırası ile bu iki bitkiden bahsedeceğiz. 

Botanik: Mevzek otu genellikle iki yıllık bir bitki olup boyu 50-120cm’i bulabilir. Genellikle çatallaşmaz, dikey büyür ve 15-40cm uzunluğunda çiçek demeti bulunur. Yaprakları uzun bir sap üzerinde 5-9 parçalı, par-çalar eliptik, kenarları bütün açık yeşil veya grimsi yeşil renktedir. Çiçek-leri salkım bir saçak şeklinde uzun bir sapa dizilmiş mor, açık mavi veya leylaki mor renkte beş oval taç yaprak ve ortada döllenme tozlukları bu-lunur. Meyveleri tüylü bir kapsül şeklinde, içindeki 3-5mm çapında, grimsi siyah renkte ve üzeri pürtüklüdür. 

Yetiştirilmesi: Vatanı Akdeniz ülkeleri olan bitki Türkiye’nin Akdeniz ve ege bölgesinde yabani olarak yetişir. Bahçe ve tarlalarda yetiştirmek mümkündür fakat rakımı yüksek olan bölgelerde yetişmez. 

Hasat zamanı: Sonbaharda olgunlaşan tüylü kapsülleri kurutulur ve kap-çıklarından dövülerek ayrılır. Mevzek tohumu kurutulduktan sonra öğütülerek toz haline getirilir. 

Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Alkaloitler %0,9-1,5 oranında olup en önemlisi Delphinin (Staphisagrin) ve az miktarda diğer alkaloitler Delphisin, Delphinoidin (Delfinoidin ve Staphisagroin içerir. 
b) Flavonitlerden; Kâmpferol, Delphinidin (Delfinidin) ve glikozitleri içerir. 
c) Ayrıca sabit yağlar ve az miktarda uçucu yağlar içerir.

Tesir şekli: İltihapları önleyici, antiseptik, teskin edici, sinirleri yatıştırıcı ve ağrı kesici özelliklere sahiptir.