Głownia zwarta jęczmienia

Ustilago hordei

Głownia zwarta jęczmienia występuje we wszystkich uprawach jęczmienia, w których nie stosuje się chemicznego zaprawiania ziarna siewnego. Rzadko poraża także owies i żyto.Choroba wywoływana jest przez grzyby z rodzaju Ustilago hordei (Pers.) Lagerh., należące do podstawczaków (Basidiomycota).

 Objawy:
Pierwsze objawy widoczne są po wykłoszeniu. Porażone kłoski zachowują swój kształt, ale wypełnione są brunatnoczarną masą zarodników czyli teliospor. Początkowo jest ona miękka i mazista, a później twardnieje i rozpada się na grudki. Skupienia teliospor okryte są delikatną, srebrzystą błonką, utworzoną z resztek plew i plewek. Zarodniki nie rozpylają się, ponieważ przez długi czas okryte są srebrzystą błonką. Rozbijanie skupień zarodników i ich rozsiewanie następuje dopiero podczas młocki.

 Źródłem infekcji jest zakażone ziarno siewne. Skupienia teliospor rozsiewane w czasie młocki osiadają na powierzchni zdrowych ziarniaków. Po wysianiu zanieczyszczonego ziarna jęczmienia z teliospor wyrasta dikariotyczna grzybnia. Zakaża ona kiełki roślin, zanim osiągną one wysokość 5 cm. Temperatury optymalne do zakażenia wahają się od 15 do 20 °C. Mimo faktu, iż grzybnia przerasta ku wierzchołkowi zakażonych roślin - to następuje ich wzrost. Silne rozrośnięcie grzybni następuje dopiero w zawiązkach ziarniaków, które ulegają zniszczeniu. Następnie tworzą się w nich skupienia teliospor osłoniętych srebrzystą błonką. Przeważająca ich część pozostaje w kłosach aż do żniw. Teliospory są grubościenne, gładkie, prawie kuliste i oliwkowobrunatne.

 Zapobieganie:
Ochrona polega na:
- starannym przygotowaniu gleby do siewu – głęboka orka
- właściwym doborze odmian o podwyższonej odporności na patogena
- stosowaniu doczyszczonego, zdrowego i prawidłowo zaprawionego materiału siewnego
- wysiewaniu jęczmienia ozimego nieco później, a jęczmienia jarego nieco wcześniej w stosunku do terminu optymalnego
- zaprawianiu materiału siewnego fungicydami zawierającymi tiram, karboksynę, tebukonazol.

Środki ochrony roślin