Pasiastość liści jęczmienia

Pasiastość liści jęczmienia występuje na liściach jęczmienia jarego i ozimego we wszystkich rejonach jego uprawy. Wywołana jest przez grzyby:
-  Pyrenophora graminea Ito et Kuribayashi – stadium doskonałe; stadium workowe
- Drechslera graminea Shoem., (syn. Helminthosporium gramineum Rabenh.) – stadium konidialne.

Potencjalnie pasiastość jest chorobą bardzo groźną (straty w plonie ziarna mogą dochodzić do 40%), ale obecnie dzięki zaprawianiu ziarna siewnego nie stanowi problemu.

Objawy:
Pierwsze objawy możemy zauważyć w fazie strzelania w źdźbło, zazwyczaj na drugim i trzecim liściu. Pojawiają się długie, chlorotyczne smugi między nerwami liści, które później stają się brązowe lub szare. Na smugach pojawia się brunatny nalot zarodnikowania konidialnego grzyba (trzonki i zarodniki). Na liściach występuje równolegle kilka smug. Porażone liście stopniowo zamierają, zasychają, pękają wzdłuż i rozrywają się na drobne, wąskie pasma. Dla pasiastości liści jęczmienia charakterystyczne jest, iż zwykle większość liści lub zazwyczaj wszystkie wykazują objawy chorobowe. Zamieranie porażonych liści przyczynia się do zamierania całych roślin tuż przed lub w czasie kłoszenia. W zależności od terminu, kiedy następuje zamarcie roślin, kłoszenie nie następuje wcale lub dochodzi tylko do częściowego kłoszenia się. Całkowicie chore rośliny zawsze zamierają przed wykształceniem ziarna. Słabiej porażony jęczmień wykłasza się, ale kłosy są zwykle zdeformowane i płonne. Spadek wielkości plonu ziarna jest proporcjonalny do liczby porażonych roślin.

Źródłem infekcji jest zainfekowany materiał siewny. Z ziarna grzybnia przerasta systemicznie młodą roślinę. Infekcja siewek jest w dużym stopniu uzależniona od temperatury gleby i wilgotności powietrza. Zakażeniu sprzyjają temperatury od 8°C do 10°C w czasie kiełkowania ziarna. Grzyb przerasta tkanki liści i powoduje ich zniszczenie. Na porażonych liściach wyrastają pojedynczo lub w grupach trzonki konidialne, na których tworzą się zarodniki konidialne. Konidia są proste, cylindryczne, żółtobrunatne, z od 1 do 6 przegrodami poprzecznymi. Drechslera graminea jest przenoszona tylko z porażonymi nasionami. Zarodniki konidialne nie mają zdolności zakażania liści sąsiednich roślin. Przenoszone są z wiatrem na kłosy roślin zdrowych. Kiełkują między słupkiem a plewką, a potem strzępki grzybni wnikają do okrywy owocowo-nasiennej formującego się ziarniaka. Zakażone ziarniaki wykształcają się normalnie, ale są niestety źródłem infekcji w następnym roku, po wysianiu ziarna. Zarodnikowaniu grzyba i zakażeniu nasion sprzyja duża wilgotność w czasie kłoszenia i kwitnienia. Stadium workowe tworzy się rzadko na ściernisku i nie odgrywa znaczącej roli w cyklu rozwojowym grzyba. Do czynników zwiększających ryzyko występowania choroby możemy zaliczyć: stosowanie zainfekowanego materiału siewnego, wybór odmian podatnych na porażenie, zbyt gęsty siew oraz zbyt wysokie nawożenie azotowe.

 Zapobieganie:
Ochrona polega na:
- dokładnym przyorywaniu resztek pożniwnych oraz niszczeniu samosiewów jęczmienia
- stosowaniu właściwego płodozmianu – ograniczanie nadmiernego udziału zbóż; bardzo ważne jest zachowanie kilkuletnich przerw w uprawie jęczmienia na tym samym polu
- wykonywaniu odpowiednich zabiegów agrotechnicznych
- starannym przygotowaniu gleby do siewu, głęboka orka
- uprawianiu odmian odpornych o podwyższonej odporności na patogena
- doborze odpowiednich, odpornych odmian – mniej podatnych na porażenie
- stosowaniu kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego
- prawidłowym zaprawianiu materiału siewnego – eliminacja źródeł infekcji – fungicydami o działaniu wgłębnym lub systemicznym
- przyspieszeniu terminu siewu jęczmienia ozimego i opóźnienie terminu wysiewu jęczmienia jarego – powoduje to ograniczenie porażenia roślin dzięki szybkiemu kiełkowaniu ziarniaków i przejściu do fazy wschodów roślin.