Rizoktonioza zbóż

Występuje na różnych gatunkach zbóż. Poraża głównie jęczmień, żyto, owies, pszenżyto. Generalnie nie powoduje znacznych szkód. Szkodliwość rizoktoniozy zbóż jest mniejsza niż szkodliwość łamliwości źdźbła zbóż.  Wywołana jest przez grzyby z rodzaju Ceratobasidium cereale (stadium doskonałe). Choroba trudna do zwalczenia. Zboża (szczególnie pszenica), które są chronione fungicydami benzimidazolowymi są często liczniej i silniej porażone przez rizoktoniozą zbóż. Grzyb posiada stadium niedoskonałe (strzępkowe) - Rhizoctonia cerealis. Choroba znana jest także pod nazwą - ostra plamistość oczkowa zbóż.

Objawy:
Są podobne do objawów łamliwości źdźbła zbóż. Na pochwach liściowych i źdźbłach dwóch dolnych międzywęźli występują soczewkowate, owalne, lub nieregularne, ostro zakończone, jasne plamy. Plamy te są otoczone wyraźną, brunatną obwódką, która ma zwykle postać cienkiej linii (w przypadku łamliwości źdźbła zbóż – szersza) wyraźnie odcinającej się od zdrowej części źdźbła. Na powierzchni środkowej części plam występuje brunatna grzybnia i sklerocja. Grzyb poraża wyłącznie zewnętrzne części źdźbła. W przypadku rizoktoniozy zbóż porażenie jest mniejsze niż przy łamliwości źdźbłowej zbóż i dlatego nie prowadzi do łamania się źdźbeł. Kłosy roślin wcześnie porażonych bieleją i mają niedorodne ziarno. Korzenie chorych roślin są zbrunatniałe, co jest związane z ich gniciem. Porażenie korzeni i dolnych międzywęźli jest powodem słabego wzrostu roślin, przedwczesnego ich zamierania i słabego wykształcania ziarna lub w skrajnych przypadkach ich braku.

Źródłem infekcji są głównie sklerocja i grzybnia, która rozwija się na resztkach pożniwnych. Zarażeniu przez Rhizoctonia cerealis sprzyjają chłodne i suche okresy. Zboża ozime są bardziej narażone na infekcję niż jare.

Zapobieganie:
Ochrona polega na:
- stosowaniu właściwego płodozmianu
- unikaniu uprawy zbóż po sobie
- terminowym stosowaniu zabiegów agrotechnicznych.