Septorioza liści pszenicy

Występuje najczęściej na pszenicy i pszenżycie, rzadziej na innych zbożach. Choroba wywoływana jest przez grzyby:
- Mycosphaerella graminicola (Fuckel) J. Schröt.
- Phaeosphaeria nodorum (E. Müll.) Hedjaroude;  syn. Leptosphaeria nodorum (septorioza plew pszenicy)
- Phaeosphaeria avenaria f. sp. tritici (G.F. Weber).

Straty w plonie ziarna mogą wynosić od 5 do 30%, czasami może być więcej – w zależności od rozwoju choroby. Największe szkody występują w latach o dużej wilgotności. Choroba powoduje obniżenie dorodności i ogólnej masy plonu ziarna. Z chorych kłosów zbierane jest ziarno słabo wykształcone.

Objawy:
Objawy chorobowe mogą wystąpić w każdym stadium rozwojowym rośliny. Sprawca septoriozy plew przyczynia się do powstawania na liściach siewek żółtozielonych, później brunatnych plam, które przybierają kształt zbliżony do soczewkowatego. Pojawiające się przebarwienia mają zazwyczaj chlorotyczną obwódkę. Wraz z rozwojem choroby plamy stają się jasnobrunatne, zlewają się i mogą obejmować również pochwy liściowe. Silne porażenie liści możemy zaobserwować dopiero w czerwcu i lipcu. Silnie porażone liście zasychają i przedwcześnie zamierają. Na powierzchni plam pojawiają się nieregularnie ułożone czarne punkty, zwane piknidiami. Są to owocniki stadium konidialnego grzyba, z których w czasie wilgotnej pogody wydostają się bladoróżowe kropelki kleistej cieczy. Objawy na liściach można łatwo pomylić z objawami septoriozy paskowanej liści pszenicy (plamy są jaśniejsze i  prostokątne, piknidia są rozmieszczone regularnie, w rzędach) i brunatnej plamistości liści (plamy są żółtawe z brunatnym punktem lub pierścieniem w środku). Z porażonych liści patogen przenosi się na kłosy i dokonuje zakażenia plew (septorioza plew pszenicy).

Źródłem infekcji są resztki pożniwne, samosiewy i oziminy, na których grzyb zimuje w postaci piknidiów, grzybni i rzadziej pseudotecjów (owocniki stadium workowego). Wiosną infekcja dokonywana jest przez zarodniki konidialne, które wydostają się z licznych piknidiów. Czynnik chorobotwórczy jest bardzo wymagający co do pogody. Zarodniki konidialne rozprzestrzeniane są przez deszcz. Do wywołania infekcji patogen potrzebuje długiego okresu wysokiej wilgotności powietrza. Czas inkubacji w temp. 15°C jest długi i wynosi od 3 do 4 tygodni dla Mycosphaerella graminicola, i 9 dni dlaPhaeosphaeria nodorum. Aby doszło do infekcji, pierwszy z nich potrzebuje 20 godzin zwilżenia liści, a drugi 3 godziny.

Zapobieganie: 
Ochrona polega na:
- dokładnym przyorywaniu resztek pożniwnych oraz niszczeniu samosiewów
- stosowaniu właściwego płodozmianu – ograniczenie nadmiernego udziału zbóż
- przestrzeganiu zasad prawidłowej agrotechniki – stosowanie optymalnej ilości wysiewu w zależności od typu odmiany, warunków siedliskowych i terminu siewu
- starannym przygotowaniu gleby do siewu
- terminowym stosowaniu podorywek i jesiennych orek
- unikaniu przenawożenia azotem – nadmiar sprzyja infekcji liści
- optymalnym nawożeniu azotem
- unikaniu zbyt gęstego siewu
- uprawianiu odmian odpornych o podwyższonej odporności na patogena, wcześnie dojrzewających i o niezbyt krótkiej słomie
- doborze odpowiednich, odpornych odmian – mniej podatnych na porażenie
- stosowaniu kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego
- prawidłowym zaprawianiu materiału siewnego fungicydami o działaniu wgłębnym i systemicznym – eliminacja źródeł infekcji
- stosowaniu opóźnionego siewu w stosunku do terminu optymalnego – wyraźne zmniejszenie silnego porażenia patogenem we wczesnych fazach rozwojowych pszenicy
- stosowaniu oprysków fungicydami.