Śmietka cebulanka

Delia antiqua

Opis szkodnika
Owadem dorosłym jest oliwkowoszara muchówka, długości 6-7mm. Beznożna, biaława larwa dochodzi do 7mm długości.

Biologia i opis szkód
Śmietka cebulanka występuje w dwóch pokoleniach w ciągu roku. Zimuje w stadium bobówki (do 6mm) w glebie w pobliżu roślin żywicielskich dla larw. Pierwsze pokolenie występuje w maju i czerwcu, a drugie pokolenie od połowy lipca, żerując także po zbiorze cebuli w przechowalniach. Największe zagrożenie stwarza śmietka w okresie, kiedy rośliny z siewu znajdują się w fazie 1-3 liści. Uszkodzony szczypior wówczas więdnie, żółknie i zasycha. W przypadku rozsady, dymki i wysadków larwy żerują między łuskami, a piętka jest pozbawiona większości korzeni.

Profilaktyka i regulacja występowania
Unikanie częstej uprawy cebuli na tym samym polu jak również lokalizowanie plantacji z dala od kwitnących wieloletnich upraw (m.in. lucerny, koniczyny, rzepaku). Przycią- gają one bowiem muchówki (kolor i nektar), których samice składają jaja na pobliskiej uprawie cebuli. To samo dotyczy kwitnących chwastów. Należy je także niszczyć w są- siedztwie plantacji. Korzystnym zabiegiem w uprawie cebuli jest ściółkowanie międzyrzędzi czarną folią. Pod folią gromadzą się bowiem drapieżne owady, szczególnie cieniolubne gatunki biegaczowatych (Carabidae) odżywiające się jajami i larwami śmietek. Wskazane jest wykonanie głębokiej orki bezpośrednio po ostatnim zbiorze. Część bobówek jest wówczas wyrzucana na powierzchnię gleby, gdzie jest zjadana m.in. przez ptaki lub ginie w niskiej temperaturze w okresie zimowym. Stwierdzono, że drugie pokolenie śmietki cebulanki jest bardziej spasożytowane na plantacjach usytuowanych w sąsiedztwie pastwisk. Wynika to z powrotnego nalotu kilku gatunków błonkówek (m.in. galasówki -Trybliographa rapae i gąsieniczników - Phygadeon spp. z pastwisk, gdzie masowo pasożytują w pospolicie występującej w odchodach krów muchówce - Musca autumnalis, w okresie, kiedy pierwsze pokolenie śmietki cebulanki znajduje się w letniej diapauzie. Powracają one na pola z cebulą w okresie pojawienia się drugiego pokolenia śmietki. W naszym kraju wymienione gatunki błonkówek są pospolitymi pasożytami nie tylko śmietki cebulanki, ale także śmietki kapuścianej.

Środki ochrony roślin