Babka zwyczajna
Plantago major
Babka większa, babczyn, babczok, babka szerokolistna, babka pos
Gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych. W Polsce pospolity. Bylina trwała. Rośnie na drogach, przydrożach, rowach, wysypiskach, pastwiskach i łąkach. Zasiedla zadeptywane podłoża, również na glebach żyznych. Preferuje gleby wilgotne, gliniaste, żyzne oraz bogate w azot.
Najczęściej zachwaszcza koniczynę, lucernę i ścierniska żytnie oraz inne uprawy wieloletnie.
W zależności od właściwości gleby osiąga wysokość od 5 do 40 cm. Łodyga jest silnie skrócona, prosto wzniesiona, bezlistna, obła i skąpo owłosiona, wyrastająca z pachwin liści. Liście skupione są w przyziemnej różyczce liściowej. Blaszka liściowa jest szeroko jajowata lub eliptyczna, tępa lub zaostrzona, całobrzega bądź skąpo ząbkowana, naga bądź słabo owłosiona, z równoległymi nerwami, w nasadzie zaokrąglona lub sercowata na rynienkowatym ogonku. Kwiaty w kolorze żółtowozielonym zebrane są w szczytowe, obłe, wydłużone i walcowate kłosy. Owoc to jajowata torebka otwierająca się wieczkiem. Nasiona są matowe, brunatne, delikatnie pomarszczone, owalne lub kanciaste. Korzenie są krótkie, z pionowym kłączem i wiązką korzeni przybyszowych. Babka zwyczajna jest wiatro i owadopylna; kwitnie od (V) VI do VIII (IX).
Cechy charakterystyczne:
- łatwo pomylić z babka wielonasienną, której liście u podstawy są klinowato zwężone (u zwyczajnej – eliptycznie zwężone)
- łatwo pomylić z babką średnią, której zakończenia liści są bardziej spiczaste
Ciekawostki:
- inne nazwy: babka większa, babczyn, babczok, babka szerokolistna, babka pospolita, podróżnik, skołojrza, babka świętojańska, babkowe liście, baśki, pięć żyłek, psie języczki, skołojrza
- liść zawiera: flawonoidy, pektyny, witaminy (A, C, K), adeinę, śluz, cholinę, kwasy organiczne (cytrynowy, fumarowy, benzeosowy, cynamonowy), garbniki, enzymy (inwertynę, emulsynę), saponiny, sole mineralne (magnezu, potasu, sodu)
- ma właściwości lecznicze – działa wykrztuśnie, powlekająco i przeciwzapalnie. W medycynie ludowej zalecana w leczeniu: kaszlu, nieżytu dróg moczowych i przewodu pokarmowego, owrzodzeniach żołądka i jelit, podrażnień błon śluzowych jamy ustnej, biegunki. Świeże liście stosowano także na niewielkie zranienia, ukąszenia owadów, zwichnięcia, ropiejące rany, owrzodzenia, a napar służył do przemywania trudno gojących się ran.
- roślina jadalna - świeże liście dodawane są do sałatek, a suszone stosowane jako napar
- nasiona są dobrą karmą dla ptactwa domowego, a ziele dla zwierząt roślinożernych.













