Lulek czarny

Hyoscyamus niger

Gatunek rośliny należący do rodziny psiankowatych. W Polsce dość pospolity. Roślina jednoroczna, jara, ciepłolubna.  Rośnie na polach uprawnych, przydrożach, pustkowiach. Preferuje gleby lekkie, zasobne, wapienne, intensywnie nawożone, próchnicze. Chwast ruderalny i segetalny.

Najczęściej zachwaszcza uprawy roślin okopowych, sady i uprawy maku.

Osiąga wysokość od 30 do 60 cm. Łodyga jest prosta, wzniesiona, słabo lub wcale nierozgałęziona, tępokanciasta, gruczołowato omszona, lepka w dotyku. Liście są gęsto ustawione, szerokie, podłużnie jajowate, o brzegu zatokowo-pierzasto-wrębnym. Liście odziomkowe są większe i ogonkowe, natomiast łodygowe siedzące, mniejsze i obejmujące łodygę. Barwa liści jest jasnozielonożółtawa. Kwiaty są jasnożółte z fioletowymi żyłkami, na bardzo krótkich szypułkach, liczne w kątach liści. Kielich zrośnięty jest w rurkę, owłosiony, z pięcioma ostrymi, u nasady lepkimi ząbkami. Owoc to torebka otwierająca się wieczkiem. Nasiona są okrągłe, lekko nerkowate, liczne, matowe, żółtoszare, spłaszczone. Nasiona są rozsiewane przez wiatr. Korzenie są palowe, wrzecionowate, grube, mięsiste, pojedyncze lub rozgałęzione; sięga nawet do 80 cm w głąb gleby. Lulek czarny zapylany jest przez trzmiele; kwitnie od VI do VIII.

Cechy charakterystyczne:
- cała roślina wydziela niemiłą woń
- roślina jest lepka
- ma smak ostrogorzki
- kwiaty są jasnożółte z fioletowymi nerwami

Ciekawostki:
- inne nazwy: lulka, lulek jadowity, szalej czarny, żabi barszcz
- zawiera: alkaloidy (skopolaminę, atropinę, hioscyjaminę, hioscynę, atroscynę), glikozydy
- roślina trująca - wszystkie części rośliny są trujące, ale najbardziej korzeń i nasiona; Zatrucia zdarzają się przez żucie i jedzenie nasion na skutek pomylenia ich z nasionami maku oraz korzeniem przez pomylenie z korzeniem skorzonery lub pasternaku. Charakterystycznym objawem zatrucia są halucynacje. Typowe jest rozszerzenie źrenic i wysuszenie błon śluzowych jamy ustnej i gardła. W stanie halucynacji wywoływanych przez liście dominuje duże pobudzenie ruchowe, co jest charakterystyczne i odróżnia te zatrucia od zatruć pokrzykiem lub bieluniem.
- nasiona są bardzo podobne do nasion maku; zawierają 33 % tłuszczu
-  ze względu na swoją wielką toksyczność nie są bezpośrednio wykorzystywane w lecznictwie; głównie stanowią surowiec dla przemysłu farmakologicznego
- stosowano go jako trutkę na szczury i myszy w spichlerzach, ale też i do wzmacniania piwa.