Marchew zwyczajna

Daucus carota

Gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. W Polsce pospolity. Roślina dwuletnia. Rośnie na ugorach, łąkach, miedzach, polach, przydrożach i w ogrodach. Preferuje gleby gliniaste i rędzinowe. 

Najczęściej zachwaszcza uprawy roślin wieloletnich oraz brzegi pól roślin jednorocznych. 

Osiaga wysokość od 40 do 100 cm. Łodyga jest wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziona, pusta wewnątrz, bruzdowana i szorstko owłosiona. Liście są 2 lub 3-krotnie pierzastosieczne, równowąskie, wydłużone, zaostrzone. Dolne są ogonkowe, a górne siedzące. Kwiaty są małe, białe, rzadko różowe, pięciopłatkowe, zebrane u szczytu rośliny w baldach. Brzeżne baldachy mają płatki wydłużone i promieniste, a środkowe mają kwiaty ciemnopurpurowe na krótkich szypułkach. Owoc to rozłupnia, rozpadająca się na 2 jednonasienne, szczeciniaste rozłupki. Nasiona rozprzestrzeniane są przez zwierzęta mające sierść, dzięki czepnym rozłupkom. Korzenie są wrzecionowate, zgrubiałe, spichrzowe – mają rozbudowany miękisz spichrzowy, służący do magazynowania substancji pokarmowych. U roślin dziko rosnących barwy od białej do kremowej. Marchew zwyczajna kwitnie od VI do IX (X).

Cechy charakterystyczne:
- czerwone kwiaty w centrum baldachu
- tworzy zamykający się, skulony kwiatostan w czasie dojrzewania nasion

Ciekawostki:
- inna nazwa – ptasie gniazdo
- korzeń zawiera alkaloidy, daucynę, 11 witamin i olejek eteryczny
- ma właściwości lecznicze – w medycynie ludowej korzeń ma działanie pobudzające przemianę materii, wzmacniające i regulujące trawienie, a także moczopędne i przeciwskurczowe. Nasiona używano do okładów ogrzewających.
- na noc baldachy marchwi zginają się w dół, co zabezpiecza je przed zamoknięciem
- hodowlane odmiany marchwi znajdują się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej. Jadalny korzeń ma wiele zastosowań w kuchni. Można jadać marchew na surowo, jako surówkę, gotowaną w sałatkach i zupach lub z wody, smażoną, duszoną. Z marchwi robi się soki i przeciery, a także przetwory.