Szelężnik większy

Rhinanthus serotinus

Gatunek rośliny z rodziny zarazowatych. Występuje w Europie i Azji (w części zachodniej, na Kaukazie i na Syberii)[2]. W Polsce gatunek pospolity na obszarze całego kraju.

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona i naga lub delikatnie owłosiona, wysokości 20-80 cm. Nie rozgałęzia się, lub rozgałęzia się tylko w górze. Jest miejscami czarno wybarwiona.

Liście
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście jajowato lancetowate, słabo zaostrzone. Pomiędzy najwyższym rozgałęzieniem łodygi a kwiatostanem brak liści, lub występuje co najwyżej 1 para liści. Przysadki szerokotrójkątne (z wyjątkiem 2 najniższych par), nagie i blade. Dolne ząbki przysadek są wąsko zaostrzone i mają długość do 5 mm, górne są co najmniej dwukrotnie mniejsze.

Kwiaty
Kwiaty o koronie dwuwargowej, żółtej, zebrane w kłosy. Wyrastają w kątach bladych przysadek. Kielich nagi, lśniący i rozdęty, na bokach spłaszczony, na szczycie zwężony. Korona ma długość 17-22 mm i słabo zgiętą rurkę. Gardziel korony jest zamknięta, gdyż dolna warga ściśle przylega do górnej. Ząbki górnej wargi są fioletowe, a na szczycie wargi występuje z każdej strony wyraźny ząbek.

Korzeń
Sama roślina posiada słabo rozwinięty system korzeni, za to posiada ssawki do przysysania się do korzeni sąsiednich roślin.

Owoc
Rozdęta torebka. Znajdujące się w niej nasiona szeleszczą przy ruchach rośliny. Nasiona w zależności od podgatunku i odmiany są szerokooskrzydlone, lub nieoskrzydlone.

Roślina półpasożytnicza czerpiąca za pomocą ssawek wodę wraz z solami mineralnymi z korzeni innych roślin. Kwiaty równoczesne, kwitną od maja do lipca, zapylane są przez błonkówki. Roślina miododajna. Jednak do nektaru znajdującego się na dnie dość długiej rurki kwiatowej mogą się dostać tylko owady o długim aparacie gębowym. Trzmiele i pszczoły zazwyczaj wygryzają otwór w dole korony i spijają przez niego nektar.
Występuje na łąkach i jako chwast na polach uprawnych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Centauretalia cyani.
Roślina trująca, zawiera aukubinę trującą zarówno dla ludzi, jak i bydła i z tego względu na łąkach stanowi gatunek niepożądany.