Domates güvesi

Tanınması: Erginleri 5-7 mm uzunluğunda olup kanat açıklığı 8-10 mm'dir. Ön kanatları dar, gümüşümsü Gri - kahverengi pullar ve üzerinde karakteristik siyahımsı noktalar bulunur. Antenler, dizili (boncuk gibi) iplik şeklinde olup, teşhisinde önemli bir özelliktir.Ergin: İpliksi (dizili boncuk benzeri) anten, ön kanatlarda gümüşümsü-gri pullar ve karakteristik siyah noktalar.

Zarar şekli: Domates güvesi, açıkta tarlada ve kapalı alanlarda sera ve örtü altı domates yetiştiriciliğinde zarar potansiyeli çok yüksek olan önemli bir zararlıdır. Zararı larvalar yapar. Larvalar, kök dışında domates bitkisinin toprak üstünde kalan tüm kısımlarında beslenmekte ve her gelişme döneminde (fide-olgunlaşma dönemi boyunca) zarar vermektedir. Larvalar yapraklarda epidermis tabakaları arasında beslenerek düzensiz şekilde galeriler oluşturur. Bu galeriler içinde siyah renkli dışkılar ve larva oldukça dikkat çekicidir. Yapraktaki bu galeriler geniş şeffaf boşluklar şeklinde görülür, daha sonra kahverengine dönüşerek kurur. Gövdeler içinde oluşturdukları galeriler bitkinin genel gelişimini bozar. Larvalar uç tomurcuklarda, çiçeklerde, sap içinde, yeşil yeni ve olgun meyvelerde kolayca bulunabilir. Çünkü genellikle buralarda siyah renginde dışkılar ortaya çıkarır. Meyveler henüz oluşmaya başlarken zarar verir, genellikle meyvenin sap ile birleşim yerinden giriş yapmaktadır. Meyvede açtığı galeriler düzensiz olup meyvenin her tarafında görülebilmektedir. Zarara uğrayan meyve pazar değerini yitirmekte, hatta meyve içinde oluşturdukları galerilerde patojenlerin oluşmasıyla çürümeler meydana gelmektedir. Bu zarar, domatesin büyüme aşamasında, pazara sevk edilirken ve işleme sürecinin tamamında görülebilir. Mücadelesi yapılmayan alanlarda, hasat sırasında zarar oranı %100' ü bulabilir. Zararlının esas konukçusu domates olup, aynı zamanda patates, patlıcan, biber ve Solanaceae familyasına ait yabancıotlarda ve fasulyede zarar vermektedir.

Yaşayışı: Dişiler yaşamları boyunca toplam 250-300 kadar yumurta bırakır. Yumurtalarını genelde yaprakların veya gövdenin alt yüzeyine bırakır. Yumurtalar bırakıldıktan 4-6 gün sonra açılır. Dört larva dönemi geçirir. Larva dönemi 10–15 gün sürer. Toprakta ve bitkideki galeriler içinde pupa evresine girer. Bu evre 10 gün içinde tamamlanır. Bir dölünü genellikle 30–40 gün içinde tamamlar.Yüksek üreme potansiyeline sahiptir. Besin var olduğu sürece larva diyapoza (durgun doneme) girmez. Yılda 10-12 adet döl verebilir. Erginler gece aktiftirler ve gündüzleri genelde yapraklar arasında saklanarak geçirirler. Zararlı yumurta, pupa veya ergin olarak kışı geçirir.

Mücadelesi: Domates güvesi’ne karşı önceden etkili olarak bilinen kimyasal ilaçlarda duyarlılık azalmış; zararlıda direnç gelişmiştir. Güney Amerika'da yapılan çalışmalar sentetik insektisitlerin başarısız olduklarını göstermektedir. Ayrıca, açtıkları galeriler larvaları kontakt etkili insektisitlerden de korumaktadır. Diğer taraftan da, kimyasal ilaçların predatörleri ve parazitoitleri öldürmesi, sağlık ve çevre riskleri oluşturmaları, Akdeniz bölgesinde ihracat yapan domates üreticilerine ciddi sınırlamalar getirmektedir. Bu nedenle, bu zararlının mücadelesinde alternatif yöntemlere acilen ihtiyaç duyulmaktadır.