Βακτηρίωση οπωροφόρων

Είδος
Βακτήριο

Περιγραφή
Η ασθένεια αυτή έχει παγκόσμια εξάπλωση και προκαλεί σημαντικές ζημιές στην αχλαδιά, στα πυρηνόκαρπα και στα εσπεριδοειδή. Στη χώρα μας απαντάται συχνότερα στην αχλαδιά και τα εσπεριδοειδή και είναι ιδιαίτερα επιζήμια στα δενδρύλλια των φυτωρίων.

Βλάβη
Στην αχλαδιά προκαλεί κηλιδώσεις σε φύλλα και καρπούς και αποξηράνσεις σε άνθη, σε ταξιανθίες, οφθαλμούς και κλαδίσκους. Στα άνθη έχουμε δύο είδη συμπτωμάτων: Στην πρώτη περίπτωση η μόλυνση ξεκινά από τη βάση του κάλυκα και στη βάση των σεπάλων εκδηλώνονται μαύρα στίγματα, τα οποία σιγά-σιγά καλύπτουν ολόκληρο το άνθος, το οποίο μαυρίζει και τελικά ξηραίνεται. Στη δεύτερη περίπτωση η μόλυνση ξεκινά από την εξωτερική επιφάνεια του άνθους, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται μελανές κηλίδες και σύντομα ολόκληρο το άνθος ή και η ταξιανθία μαυρίζει και αποξηραίνεται. Στους κλάδους η προσβολή προκαλεί το σχηματισμό μικρών ελκών ή ακόμα και ξηράνσεις (στους λεπτούς βλαστούς), ενώ τα φύλλα παραμένουν προσκολλημένα πάνω τους για πολύ καιρό. Στα τρυφερά φύλλα και στους νεαρούς καρπούς εμφανίζονται μικρές, νεκρωτικές κηλίδες καστανού χρώματος. Στα εσπεριδοειδή προκαλούνται νεκρώσεις σε φύλλα και βλαστούς και κηλίδωση καρπών (κυρίως σε λεμόνια ). Στους βλαστούς οι προσβεβλημένοι ιστοί στην αρχή παίρνουν ένα ελαιώδες χρώμα, στη συνέχεια γίνονται καστανοί-μαύροι και, εάν επικρατήσουν συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας και χαμηλής θερμοκρασίας, οι κλαδίσκοι αποξηραίνονται και τα προσβεβλημένα φύλλα παραμένουν ξερά πάνω στο δέντρο για πολύ καιρό. Χαρακτηριστικό, επίσης, σύμπτωμα είναι η έκκριση κόμμεος από τη βάση των μίσχων των προσβεβλημένων φύλλων. Αντίθετα, με ξηρό και θερμό καιρό σχηματίζεται ένα μικρό καστανό έλκος γύρω από τη βάση του μίσχου, το έλασμα των φύλλων ξηραίνεται και πέφτει, ενώ ο μίσχος παραμένει πάνω στον κλαδίσκο. Στους καρπούς, τα συμπτώματα εκδηλώνονται με τη μορφή κυκλικών, νεκρωτικών κηλίδων, οι οποίες είναι βυθισμένες, με δερματώδη υφή.

Αιτία
Η ασθένεια αυτή προκαλείται από το βακτήριο Pseudomonas syringae pv. syringae. O ξηρός καιρός και η μεγάλη ηλιοφάνεια είναι δυσμενείς παράγοντες για την επιβίωση του βακτηρίου. Έτσι, αργά την άνοιξη ή το καλοκαίρι με την άνοδο της θερμοκρασίας, τα έλκη παύουν να είναι ενεργά και τα βακτήρια νεκρώνονται, διότι δεν μπορούν να επιβιώσουν επάνω στους προσβεβλημένους ιστούς. Είναι δυνατό, όμως, να επιβιώσει σαπροφυτικά, σαν επίφυτο πάνω στα φύλλα και στις άλλες πράσινες επιφάνειες των δέντρων, χωρίς να προκαλέσει ασθένεια. Στην αχλαδιά, συγκεκριμένα, το παθογόνο βακτήριο διαχειμάζει στα λέπια των οφθαλμών. Όταν υπάρξουν ευνοϊκές συνθήκες (υγρός και σχετικά ψυχρός καιρός) το παθογόνο εισέρχεται στους ιστούς από πληγές (άνεμο, χαλάζι) ή μικρές σχισμές, εγκαθίσταται και προκαλεί ασθένεια.