Çökerten

Pythium spp

Hastalık etmeninin genel özellikleri:
Pythium spp., toprak kökenli bir fungal etmen ve çok genis konukçu dizisine sahip kosmopolitik bir patojendir. Pythium' un en agresssif türlerden biri olup, bir çok bitkide çökerten, kök ve gövde çürüklügü ve meyve ve çim bitkilerinin yanikligi hastaliklarina neden olmaktadir. Bir çok tek yillik bitki, kabakgiller ve çimlerde ekonomik önemde hastalik yapmaktadir. Fungus nemli topraklarda canli kaldigi ve en iyi sekilde gelistigi için su küflerinden biri olarakda anilir. Sicak kosullar patojenin en sevdigi ortamlar olup, seralarda da büyük problemler olusturmaktadir. Fungus dünyanin her yerinde özellikle sicak bölgelerde ve seralarda görülmektedir. Fungus 27-34 °C arasindaki sicakliklari ve nemli ortamlari terçih eder. Konukçulari; sekerpancari, biber, çilek, krizantem, kabakgiller, pamuk, fasulye ve çim bitkileri sayilabilir. Phythium toprakta üreme organlari olan oospor, hif ve sporongia olarak kalmaktadir. Özellikle dayanikli olan üreme organi sayesinde nemli topraklarda uzun yillar canliliklarini koruyabilir. Bu oosporlar direkt çimlenerek enfeksiyon yapabildigi gibi, sporongia ve ondan olusturdugu hareketli zoosporlar ilede enfeksiyon yapabilir. Zooporlar infekte etmeden önce kamçilarini kaybederek enkist olmakta ve bir çimlenme tüpü olusturarak enfeksiyonunun gerçeklestirir. Bitki dokusunda olusan diger üreme organi sporangia benzer sekilde cimlenekte ve enfeksiyonlarini gerçeklestirir. Patojen infekteli bitki artiklari tasinarak ve serbest su buldugunda zoosporlari ile de hareket ederek yayilma gösterir. Çileklerde hastalik yapabilen diger Pythium spp. türleri asagida listelenmis olup, benzer sekilde hastaliklar yapmaktadir.
- Pythium spp.
- Pythium ultimum Trow
- Pythium debaryanum Auct. non R. Hesse

Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Fungus bitkilerin tohumlarini, genç dokularini, toprak seviyesine yakin gövde dokularini, meyve ve kökleri infekte etmektedir. Hastalik belirtileri ve zarari infektelen bölgedeki bitkilere baglidir. Bitkiler fungal etmene karsi çimlenme ve genç dönemlerinde oldukça hassastir. Baslangiç belirtileri zayif veya düzensiz çimlenme (çimlenme öncesi çökerten) seklinde olabilir. Çimlenen fidelerde çimlenme sonrasi oldukça duyarli ve çökertene yakalanabilir. Infektelenene fideler suyla islanmis gibi görülür ve bitki çöker. Tüm bitki bu devrede tamamen yok olabilir. Hastalik etmeninin gövde çürüklügü, özellikle bitkiler genç dönemde iken bir çok tek yillik ve tohum yatagi bitkilerin topraga yakin olan gövdelerinde ortaya çikar. Hastalik belirtileri toprak seviyesindeki gövde üzerinde suyla islanmis gibi leke seklinde görülmeye baslar. Bitki dokulari yapis yapis olur. Lekeler gödeyi kusadacak sekilde genislerse, bitkiler yan yatabilir. Eger patojen bitki tarafindan engellenirse, lekeler kurur ve bitki tekrar sagligina kavusabilir. Netice itibari ile lekeler çökük ve kahverengi bir ren alir.

Çim: Pythium yanikligi turf çimlerinin en agressif hastaliklarindan biridir. Çimler çogunlukla ölmekte ve nadir olarak iyilesirler. Yaniklik küçük, yuvarlak, kirmizi kahverengi lekeler olarak baslamaktadir. Çim yapraklari koyu bir yesil, suyla islanmis bir görünümdedir ve fungusun pamuksu miseli cimlerin üzerini kaplayabilir.
Kabakgiller: Olgun bitkilerin toprak ile temas eden toprak üstü aksamlarisda fungusa hassastir. Özellikle hiyar ve diger kabakgil bitkilerinde bu durum ortay çikar. Yaniklik suyla islanmis bölgeler olarak ortay çikar ve çürüyen meyvenin üzerinde lekeler genisler ve fungusun pamuksu beyaz miseli görülmeye baslar.
Sekerpancari: Pythium kök çürüklügü sicak topraklarda yetisen sekerpancarinin en ciddi hastaliklarindan biridir. Hastalik belirtileri yapraklarin solamsi ve alt yapraklarin olgunlasmadan ölmesi olarak ortaya çikar. Kök belirtileri siyah nekrozlar ile karekterize edilir ve infeksiyonun basladigi yan köklerden ana köke dogru bir ilerle gösterir. Ana kökün büyük bir bölümünün yüzeyin rengi degisir. Hastalik çogunlukla ana kökten asagiya dogru ilerler ve sekonder çürükçül organizmalarin tarafindan da istila edilerek yumusak çürüklüge neden olur.

Pythium Pythium
Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Hastalik ile bulasik özellikle çogalmada kullanilan yumru ve tohumlarin hastaliktan ari olmasina dikkat edilmeli.
2. Hastaligin bulundugu alanlarda toprak dranajina önem verilmeli ve tarlada su birikmesine müsade edilmemeli.
3. Bitkiler sik dikilmeden kaçinilmali ve havalanma iyi olacak sekilde dikimler yapilmali.
4. Hastalik etmeninden korunmak için sanitasyon (temizlik) islemlerine büyük önem verilmeli, temiz saksi, alet, yetistirme ortamalri ve toprak kullanilmali.
5. Hastalikli bitki artiklari inokulum kaynaklarinin azalmasi yetistirme ortamlarinda uzaklastirilmali ve imha edilmeli.
6. Bitkilein yaralamaktan kaçinilmali.
7. Saglikli bitkiler zayif yetisen bitkilere göre infeksiyonlara daha dayaniklidir. 

Bitki Koruma Ürünleri