Sari kabuklu biti

● Bu iki tür birbirine oldukça benzer. Olgunlaşmış ergin dişinin kabuğu daire şeklindedir. Ayrıca sarı kabuklu bit ‘de kabuk yassı, diğerinde ise bombelidir.
Bu kabuklu bitler ovovivipardırlar. Yani yumurta bırakmazlar. Yumurtalar dişinin karnında açılır ve dişi hareketli larvalar doğurur. Gözle görülecek kadar küçük ve sarı renkli olan bu larvalar 1-2 gün dişinin kabuğu altında barındıktan sonra, dışarı çıkar ve birkaç saat gezinerek uygun bir yer bulup sabitleşirler. İlk hareketli larvaların görülmesi Ege Bölgesinde sarı kabuklu bit için mayıs sonu, kırmızı kabuklu bit için mayıs başıdır.
Her iki tür Akdeniz Bölgesinde mayıs başında, Karadeniz Bölgesi’nde ise haziran ayında ilk hareketli larvalar vermektedir. Her iki zararlı Ege Bölgesinde yılda 3, Akdeniz Bölgesinde 4-5 döl vermektedir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ ZARAR ŞEKLİ:
● Zararlı hortumunu beslendiği bitki dokusuna sokarak salgıladığı zehirli maddelerle hücrenin parankima dokusunu parçalar ve hücre suyunu emer. Bu şekilde dokuların ölümünü çabuklaştırır, sarı kabuklu bit turunçgil ağaçlarının en çok yapraklarını, sonra meyvelerini tercih eder. Sürgün ve dallarda ise yok denecek kadar azdır.
Bu tercihi sarı kabuklu bit ‘ı, kırmızı kabuklu bit ‘den ayıran en büyük özelliktir. Tozlu yol kenarlarında ve fabrikaların çıkardığı zehirli gazların etkisinde bulunan bahçelerde yoğunlukları artar ve dolayısıyla zararları daha çok olur. Meyvelerin görünümünü bozarak içte ve dışta pazar değerini düşürürler. Bu kabuklu bitlerle kaplanmış meyvelerin satış değeri yerine göre sıfıra kadar düşmektedir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ ZARARLI OLDUĞU BİTKİLER:
● Bu zararlıların saptanan konukçuları turunçgil, zeytin, zakkum, akasya, keçiboynuzu, sedir, Japon elması, okaliptüs, incir, kauçuk, dut, karaçam, antepfıstığı, bağ ve birçok süs bitkileridir. Ayrıca Doğu Akdeniz Bölgesi’nde dut, nar, melengiç, alıç ve mersin bitkileri önemli konukçuları arısında yer alır.
Ancak kış konukçuları yalnız turunçgiller ve nadiren de mersin bitkisidir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ MÜCADELE YÖNTEMLERİ:
Kültürel Önlemler:
● Ağaçlar kuvvetli bulundurulmalı, tozlu yol kenarlarındaki ağaçlarda bu zararlılar arttığından bu konuda da gerekli önlemler alınmalıdır.

MEKANİK MÜCADELE:
● Zararlı ile yoğun bulaşık olan kuru veya kurumaya yüz tutmuş dallar kesilip parazitoit çıkışından sonra dallar yakılmalıdır.

BİYOLOJİK MÜCADELE:
● Doğal düşmanlardan gerektiği gibi yararlanmamız için gereksiz yere ilaçlama yapılmamalı; yağlar dışında ilaç atılmamalıdır. Sık kontroller yapılarak parazit üzerinde durulmalı parazitlenmenin % 50’nin üzerinde olduğu bahçelerde ilaçlama yapılmamalı, parazitlenmenin düşük olması durumunda bile mevcut tüm doğal düşmanların korunması yönünden ilaçlamalar en geç temmuz ayı sonunda bitirilmeli, özellikle parazitoit çıkışının yoğun olduğu sonbahar aylarına kaplama ilaçlamalar bırakılmamalıdır.

KİMYASAL MÜCADELE:
● Bu zararlıya karşı kış (hasattan hemen sonra başlanıp şubat sonuna kadar olan dönemde) ve yaz olmak üzere iki ayrı dönemde ilaçlama yapılabilir.
Mayıs ayından itibaren haftada iki kez larva çıkışları kontrol edilir. İlk larva görüldükten 2 hafta sonra sarı kabuklu bit için 20 birey/yaprak, kırmızı kabuklu bit için 0.5 birey/yapraktan fazla ise ve parazitlenme yoksa ilaçlama yapılır.
Meyve bulaşıklığı %15’ten yüksek bulunursa ilaçlama yapılır. Yazlık yağlarla yapılan ilaçlamaların kışın biraz daha etkili olduğu saptanmıştır. Herhangi bir nedenle kışlık ilaçlama yapılmamışsa veya yapıldığı halde populasyon düşmemişse o takdirde yazlık ilaçlamalar uygulanır ve mücadeleye kontrollü olarak devam edilir.