Şerbetçiotu mildiyösü

Hastalık Tanımı :
Etmenin sporangiotbrları ince, çatallı, menekşe renginde bölmesizdir. Sporangioforlarm uç kısımlarında gri renkte, elips şeklinde, tek hücreli, ince çeperli sporangiumlar bulunur. Sporangiumların boyutları 15 - 18 x 22-26 mikron arasında değişir. Fungusun sonbaharda oluşan oosporları, açık kahve renkli, çift çeperli ve düzgün küresel şekildedir. Büyüklükleri 33 - 34 mikron kadardır.
Patojen topraktaki bitki parçaları üzerinde oospor halinde veya hasta bitkilerin çok yıllık rizomlarında ve sürgün uçlarında misel formunda kışlar.
Oosporlar, ilkbaharda hava sıcaklığı yaklaşık 20°C olduğunda çimlenerek çim borucuğu oluştururlar. Bunların uçlarında sporangiumlar yer alır. Sporangiumlar olgunlaştıklarında zoosporları serbest bırakırlar. Zoosporlar nemli koşullarda ve uygun sıcaklıkta ilk bitki sürgünlerinde ve özellikle toprağa yakın olan yapraklarda primer enfeksiyonlara neden olurlar. Hastalığın ilk belirtileri de buralarda görülür. Belirtiler üzerinde oluşan sporangiumlar, nemli ve rüzgarlı hava, böcek, insan ve sulama suları ile taşınarak sekonder bulaşmalara yol açarlar, inkubasyon süresi 6-10 gündür. Etmen vejetasyon bitiminde, sonbahara doğru bitkinin yaprak, sak ve sürgünlerinde oosporlanın oluşturur.

Yaşayış :
Hastalığın belirtileri, sürgünlerde, yapraklarda, koza ve çiçeklerde görülür. İlkbaharda toprak yüzeyine çıkan sürgünlerden hastalıklı olanları bodur kalır. Bu sürgünlerde yaprak gelişmesi zayıftır ve açık renktedirler.
Yapraklarda hastalık belirtileri, genellikle alt yüzeyde gri - menekşe renkli lekeler şeklinde ortaya çıkar. Bu lekeler zamanla büyüyerek kahverengine dönüşürler. Yaprakta yer yer kuruma ve parçalanmalara neden olurlar.
Hastalığa yakalanmış genç kozaların çanak yaprakları ise önce kahverengi, sonra esmer bir renk alır. Çiçekler de önce esmerleşirler sonra kururlar.
Ekolojik koşullar, fungus için uygun olduğunda hastalık kısa zamanda yayılma gösterebilmektedir. Özellikle sürgünlerde oluşan sistemik enfeksiyonlar sürgünleri kuruttuğundan ürün kaybına neden olmaktadır. İlaçlama yapılmadığında, hastalık için uygun yıllarda % 95'e varan kayıplar meydana gelebilmektedir.
Yurdumuzda şerbetçiotu üretiminin yapıldığı Bilecik ilinin tüm üretim alanlarında görülmektedir.

Kültürel Önlemler :
Şerbetçiotu bahçe tesislerinde kullanılacak kök rizomları (pençeler) hastalıksız sağlam ve sağlıklı bitkilerden alınmalıdır,
Şerbetçiotu bahçeleri, geçirgen ve derin topraklarda, iyi güneş gören yerlerde tesis edilmelidir,
Çiftlik gübresi ve suni gübreler zamanında verilmelidir. Böylece bitkilerin daha verimli ve hastalıklara dayanıklı olması sağlanır,
İlkbaharda şerbetçiotu bahçelerinde derin krizma yaptırılarak toprağın havalandırılması sağlanmalıdır,
Şerbetçiotlarının iyice havalandırılması ve güneşlendirilmesi için kurulacak sabit tesisler yeterince yüksek yapılmalıdır,
İlkbaharda topraktan çıkan ilk sürgünler toprak yüzeyine temas ettirilmeden hemen ipe alınarak, yukarıdaki tellere bağlanmalıdır,
Şerbetçiotu bahçelerinde hiçbir şekilde ara kültür bitkisi olarak sebze ve yem bitkisi yetiştirilmemelidir,
Şerbetçiotu Mildiyösünün gelişme durumu göz önüne alınarak fazla sulama yapılmamalı, sulama yapılacaksa gündüz erken saatler tercih edilmelidir. Koza bağlandıktan sonra sulama işine son verilmelidir.
Kimyasal Mücadele :
İlaçlamalar, rüzgarsız havalarda yapılmalıdır. Şerbetçiotlarının uç sürgünlerine gelecek şekilde tüm aksamının iyice ilaçlanmasına çalışılmalıdır. İlaçlamalardan sonra yağış olduğunda ilaçlama hemen tekrarlanmalıdır.

İlaçlama Zamanı :
İlaçlamalara İlkbaharda sürgün boyları ortalama 75 - 100 cm olduğunda başlanır, çiçek dönemine kadar birer hafta ara ile yinelenir. Bu dönemden koza tutma dönemine kadar 10'ar günlük aralıklarla devam edilir.